Ruszt w grillu węglowym, gazowym czy elektrycznym to jeden z ważniejszych elementów całego produktu. Jeśli zastanawiasz się, czy wybrać ruszt żeliwny czy stalowy, koniecznie zapoznaj się z naszym tekstem. Przedstawiamy najważniejsze rodzaje rusztów oraz ich wady i zalety.

Do najpopularniejszych rusztów na rynku należą ruszty żeliwne i ruszty ze stali nierdzewnej. W zależności od producenta, marki grilli stosują także swoje różne rozwiązania, znacznie zwiększając tym samym wybór. Ruszty żeliwne wyróżniają się dużą gęstością materiału, co znacznie wpływa na rozgrzewanie i równomierne przekazywanie ciepła. Ten rodzaj materiału doskonale sprawdza się również ze względu na stosunkowo niską cenę. Dzięki temu można bardzo opłacalnie zakupić dobrej jakości ruszt. Należy natomiast zaznaczyć, że żeliwo ze względu na dużą zawartość żelaza ma tendencję do rdzewienia, przez co ten rodzaj rusztu wymaga odpowiedniej konserwacji. Ruszty ze stali szlachetnej są natomiast przyjazne w konserwacji oraz podczas czyszczenia. Mają za to mniejsze zdolności kumulowania ciepła. Który zatem wybrać i czym się kierować?

Czym różni się żeliwo od stali nierdzewnej?

Zarówno żeliwo, jak i stal nierdzewna są uważane za stopy żelaza. Innymi słowy, składają się głównie z rudy żelaza, ale zawierają także inne metale lub pierwiastki. Podstawowa różnica między żeliwem a stalą nierdzewną polega więc na różnej zawartości metali kolorowych oraz innych pierwiastków. Żeliwo to stop żelaza, który charakteryzuje się minimalnym składem węgla (około 2%), podczas gdy stal nierdzewna jest stopem żelaza charakteryzującym się zawartością węgla na poziomie 1,2% i składem chromu – 10,5%. Podsumowując: żeliwo zawiera więcej węgla niż stal nierdzewna, która z kolei ma wysoki poziom chromu, nieobecnego w żeliwie.

Rodzaje rusztów żeliwnych

Żeliwo było używane jako powierzchnia do gotowania od tysięcy lat, nic więc dziwnego, że swoje zastosowanie znalazło także na grillu. Czyste żelazo jest stosunkowo miękkie, natomiast dodatek węgla nadaje mu odpowiednią twardość. Ruszty żeliwne występują w dwóch rodzajach:

• Niepowleczone ruszty żeliwne – są czarne i porowate oraz mają lekko chropowatą teksturę.
• Ruszty żeliwne pokryte spiekiem ceramicznym – gładkie, matowe lub błyszczące wykończenie, powłoka jest delikatnie porowata, aby nie popękała, gdy ruszt rozszerza się i kurczy w wyniku zmian temperatury.

Żeliwny ruszt pokryty emalią będzie miał lepsze właściwości nieprzywierające niż żeliwo niepowlekane. Jeśli ruszt żeliwny nie jest pokryty emalią, pozostaje dużo bardziej chropowaty. Właśnie dlatego ruszt wymaga konserwacji poprzez wypalenie i pokrycie rusztu olejem roślinnym. Tłuszcz wnika w mikropory, tworząc nieprzywierającą powłokę. Z biegiem czasu energiczne szorowanie i skrobanie kratek pokrytych emalią może powodować powstawanie pęknięć włoskowatych. Tak z kolei nie stanie z niepowlekanym żeliwem.

Ruszt żeliwny: wady i zalety

Ruszty żeliwne są niezwykle popularne wśród miłośników grilla. Poniżej przedstawiamy ich najważniejsze wady i zalety.

Zalety rusztów żeliwnych

• Wysoka retencja ciepła – dobrze zatrzymują ciepło, uzyskujemy odpowiednie przysmażenie w miejscach, w których ruszty dotykają mięsa. Oznacza to, że nawet jeśli węgiel lub brykiet zaczyna się wypalać, ruszt żeliwny jeszcze przez jakiś czas zachowa swoją temperaturę.
• Idealne do dań, które wymagają krótkiego czasu smażenia w wysokiej temperaturze np. steków – żywność, która styka się z  powierzchnią rusztu będzie idealnie wysmażona.
• Równomiernie rozprowadzają temperaturę.
• Zapewniają efekt ładnej, diamentowej kratki na stekach i innych potrawach.
• Są niezwykle trwałe — przy odpowiedniej pielęgnacji żeliwne ruszty grillowe mogą służyć nam przez całe życie.

Wady żeliwnych rusztów

• Ruszt żeliwny jest wymagający w konserwacji – po każdym grillowaniu powinniśmy go zabezpieczać i konserwować olejem.
• Żeliwo ma tendencję do rdzewienia.
• Są ciężkie – trudniej je przenieść lub przewozić, jeśli chcemy grillować np. na wakacjach.
• Jeśli upuścimy żeliwny ruszt, może pęknąć.
• Droższy niż ruszt ze stali nierdzewnej.

Jak wyczyścić ruszt żeliwny z rdzy?

Rdzewienie rusztu może być spowodowane tym, że grill nie był przez dłuższy czas używany i nie przeszedł właściwej konserwacji. Aby wyczyścić ruszt żeliwny, należy użyć szczotki ze stali nierdzewnej, za pomocą której zdejmujemy rdzę z żeberek rusztu. Następnie przez 10 minut rozgrzewamy ruszt, a potem wychładzamy. Taki wychłodzony ruszt czyścimy za pomocą płynu do mycia naczyń, gąbki oraz wody i wycieramy ręcznikiem papierowym.

Sprawdź także: Czyszczenie i pielęgnacja grilla – przydatne porady

Rodzaje rusztów ze stali nierdzewnej

W ofercie producentów grilli znajdziemy trzy formy rusztów ze stali nierdzewnej:

• Pręt ze stali nierdzewnej – najczęstszy rodzaj dostępny na rynku. Jest rurkowaty, żeberka ułożone poziomo od góry do dołu.
• Blacha ze stali nierdzewnej – lekki rodzaj rusztu, gorsze przewodzenie ciepła.
• Odlew – zazwyczaj grubsze żeberka niż w przypadku klasycznych prętów. Ruszty z odlewu lepiej zatrzymują ciepło niż ruszty z prętów. Poniżej możesz zobaczyć, jak wygląda ruszt z odlewu ze stali szlachetnej na przykładzie rusztów marki Broil King.

Ruszty ze stali nierdzewnej

Ruszty grillowe ze stali nierdzewnej mają bardzo dobry stosunek ceny do jakości – są odporne na warunki zewnętrzne, a przy tym zapewniają nam odpowiednie doznania kulinarne.

Zalety rusztów ze stali nierdzewnej

• Dobre przewodzenie ciepła.
• Szybko się nagrzewają.
• Wybaczają nieregularną konserwację.
• Są lekkie – łatwiej je przenieść lub przewieźć, jeśli chcemy grillować np. na wakacjach.
• Łatwiejsze w czyszczeniu.
• Bardziej odporne na rdzę.

Wady rusztów ze stali nierdzewnej

• Mogą pokryć się delikatnym, rdzawym nalotem, ale na pewno nie przerdzewieją w całości.
• Istnieje ryzyko, że utracą funkcję zapobiegającą przywieraniu.
• Nie zatrzymują ciepła tak długo jak ruszty żeliwne.

Ruszt żeliwny czy stalowy: co wybrać?

Jeżeli zastanawiasz się, czy wybrać ruszt żeliwny czy stalowy, weź przede wszystkim pod uwagę Twoje preferencje odnośnie grillowanego jedzenia. Jeśli często przygotowujesz steki i potrawy, które wymagają bardzo wysokiej temperatury, warto rozważyć ruszt żeliwny. Jego zdolność do zatrzymywania dużej ilości ciepła oraz możliwość uzyskania pięknego, diamentowego wzoru na stekach sprawia, że doskonale sprawdzi się podczas przygotowania właśnie tego rodzaju mięs. Sprawdzi się on także podczas grillowania takich warzyw jak dynia, papryka lub szparagi – ten rodzaj rusztu tworzy najlepszą karmelizowaną warstwę, co wspaniale wpływa na smak warzyw.

Jeśli natomiast często grillujesz ryby lub cienko pokrojone mięso, np. filety z kurczaka, warto przemyśleć zakup rusztów ze stali nierdzewnej. Kolejną kwestią, którą warto rozważyć, jest czas, jaki chcemy poświęcić na zadbanie o grilla. Ruszt żeliwny wymaga więcej czasu i większej uwagi, jeśli chodzi o proces czyszczenia i konserwacji. Inną sprawą jest to, czy chcemy przewozić grill np. na wakacje. Ten z rusztem ze stali nierdzewnej jest z pewnością lżejszy i sprawi, że nasz bagaż nie będzie tak ciężki. Dobrej jakości ruszt żeliwny i ruszt ze stali szlachetnej pozwolą Ci cieszyć się przez wiele lat smakiem grillowanych potraw.

Sprawdź także: Ruszty do grilla: rodzaje rusztów w różnych markach grilli